Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, Azerbaycan'ın Karabağ bölgesindeki Şuşa'da düzenlenen Türk Devletleri Örgütü'nün (TDT) gayrıresmi zirvesinde yaptığı konuşmada, TDT'nin etkinliğini artırmak için çalıştıklarını söyledi.
Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, konuşmasında zirvenin 'Ulaşım, iletişim ve iklim faaliyetleri yoluyla sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek' temasının tüm devletlerin çıkarlarını karşıladığını vurguladı. Kazak lider, zirvenin Türk halklarının refahını artırmak, yeni kalkınma alanları tanımlamak, kardeşlik bağlarını güçlendirmek ve bölgede istikrarı sağlamak gibi temel önceliklere ulaşmayı amaçladığını vurgularken, ülkesinin TDT başkanlığı süresince örgütün etkinliğini artırmaya katkı sağladığını belirti.
"GÜCÜNÜZ BİRLİKTİR"
Tokayev, TDT'nin sloganı 'TürkTime' başlıklı 40 etkinlik düzenlendiğini belirtirken, "Ülkelerimiz arasında sosyal politika, kolluk kuvvetlerinin faaliyetleri, eğitim, teknoloji, inovasyon ve endüstri gibi alanlarda yeni iş birliği mekanizmaları geliştirildi. Eylül ayında, Kazakistan başkenti 5. Dünya Göçebe Oyunları'na ev sahipliği yapacak ve böylece zengin Türk kültürüne katkıda bulunacak. Fırsatı değerlendirerek kardeş ülkelerden sporcuları bu muhteşem etkinliğe katılmaya davet etmek istiyorum" dedi.
Tokayev, küresel güvenlik ve istikrarın sağlanmasının Kazakistan dış politikasının önceliklerinden biri olduğunu vurgularken, "Türk milletleri her zaman bir arada durmalı. Gücümüz birliktir. Herhangi bir çatışmayı ve anlaşmazlığı çözmenin tek etkili yolu yapıcı diyalogdur. Bu nedenle ülkemiz, örgütün başkanlığı kapsamında arabuluculuk ilkesine odaklanmaktadır. Bu bağlamda, Azerbaycan ve Ermenistan arasında barışı sağlamada olumlu eğilimlere dikkat çekmek istiyorum. Kazakistan her zaman barışı koruma çabalarına kendini adamıştır. Ülkemiz, Bakü ve Erivan arasında barışçıl müzakereler için bir platform görevi görmeye her zaman hazırdır" ifadelerini kullandı.
Kazak lider, örgütün statüsünün daha da güçlendirilmesinin gerekliliğine işaret ederek, örgütün planlarını ve faaliyet alanlarını öncelik sırasına göre sıraladı:
"TDT üyeleri ile diğer ülkeler arasındaki ticaret cirosunun ve kargo taşımacılığının genişletilmesi önemlidir. Konteyner taşımacılığında 2023'e kıyasla iki kat artış gözlemlenen Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Rotası'nın potansiyelini tam olarak kullanmak esastır. Ülkemiz teslimat süresini kısaltmak için multimodal dijital platform Dijital Ticaret Koridoru'nu başlattı. Kazakistan bu konuda Azerbaycan ile yakın işbirliği içindedir. Bugün itibariyle, iki taraflı demiryolu idarelerinin entegrasyonu tamamlandı ve Orta Koridor üzerinden kargo taşımacılığında %65'lik bir artışa yol açarak neredeyse üç milyon tona ulaştı. Ayrıca, Aktau limanındaki deniz merkezi, nakliye konteyneri sayısının 300 bine kadar çıkarılmasına olanak sağlıyor. Liman, Hazar havzası ve Orta Asya ülkelerinin gemilerini işliyor."
Kazak Cumhurbaşkanı ayrıca ülkelerin kendilerine özgü medeniyetlerini ve ulusal dillerini korumaları gerektiğini vurgulayarak, yapay zekanın kullanımıyla 'Büyük dil Türk modeli'nin oluşturulmasını önerdi. Tokayev, iklim değişikliği yönetiminin büyük önem taşıdığını söyledi:
"Türk dünyasıyla iklim konularında iş birliğini artırmaya hazırız. Ülkemiz bu yıl Azerbaycan'daki COP29'da aktif bir rol alacak. Kazakistan iklim değişikliği taahhütlerine karşı sorumlu bir tutum sergiliyor. Ülkemiz 2026'da BM Bölgesel İklim Zirvesi'ne ev sahipliği yapacak."
Tokayev, bu bağlamda Hazar ve Aral Denizi'nin karşı karşıya olduğu çevre sorunlarının çözümü için çabaların birleştirilmesinin önemini vurguladı.
Kazak Lider, konuşmasının sonunda, bugünkü zirvenin önemli konuların kapsamlı bir şekilde ele alınmasına, Türk dünyasının küresel arenadaki statüsünün artırılmasına ve kardeş ülkeler arasındaki bağların güçlendirilmesine olanak sağladığını kaydetti.
Zirveye Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Özbekistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, Kırgızistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Türk Devletleri Örgütü Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev katılıyor.
3 Ekim 2009'da Nahçıvan anlaşmasıyla Kazakistan'ın girişimiyle kurulan Türk Devletleri Örgütü'nde (TDT) Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan yer alırken; Macaristan, Türkmenistan ve Kuzey Kıbrıs gözlemci konumundadır. OTS Sekreterliği İstanbul, Türkiye'de bulunmaktadır.