The Astana Times yazarı Tamara Knyazeva’nın haberine göre, Kazakistan, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye, ortak taşımacılık yeteneklerini geliştirmek amacıyla Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Rotasını (TITR) geliştirmeye kararlı olduğu belirtildi. üneydoğu Asya ve Çin'i Avrupa'ya bağlayan Orta Koridor olarak da bilinen ulaşım rotası, daha fazla verimlilik ve jeopolitik denge sunarak Avrasya ticaretini yeniden tanımlanmaya hazırlanıyor.
Avrupa Birliği ülkelerine ulaşmadan önce Kazakistan, Hazar Denizi, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye'yi geçiyor. 2023 yılında TITR boyunca kargo taşımacılığı 2,76 milyon tonu aşarak 2022 yılına göre yüzde 86 artış gösterdi. Kazakistan Ulaştırma Bakan Yardımcısı Satzhan Ablaliyev'e göre bu rakamın 2024 yılında 4,2 milyon tona ulaşması bekleniyor.
Orta Koridor'un gelişme hızı ve yatırımları son birkaç yılda arttı.
Orta Koridor son on yılda istikrarlı bir şekilde gelişmesine rağmen, ilerleme son iki ila üç yılda hızlandı. Hızlı büyüme, kısmen Süveyş Kanalı'ndaki navigasyon sorunları nedeniyle en büyük iki ekonomi (Çin ve Avrupa Birliği) arasındaki geleneksel ticaret yollarındaki kaymalar da dahil olmak üzere jeopolitik değişikliklere atfedilebilir.
Birleşmiş Milletlere göre Süveyş Kanalı'ndan geçen konteyner gemilerinin sayısı 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 67 azaldı. Bu arada güzergahtaki ticaret hacimleri de 2024'ün ilk iki ayında geçen yılın aynı döneme göre yüzde 43 azaldı.
Çin Gümrük Genel İdaresi'ne göre lojistik çalkantı, 2023 yılında Çin'in ihracatının yüzde 4,6 düşüşle 3,4 trilyon dolara, ithalatının da yüzde 5,5 düşüşle 2,6 trilyon dolara düşmesine neden oldu.
Çin'in AB ile ticareti de yüzde 7,1 oranında azaldı; ihracat yüzde 10,2, ithalat ise yüzde 0,9 düştü. BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı ayrıca Şangay'dan Avrupa ülkelerine deniz taşımacılığı maliyetlerinin geçen yıl yaklaşık üç katına çıktığını gösteriyor.
Avrupa ile Asya arasında alternatif verimli ticaret yollarının geliştirilmesini desteklemek amacıyla AB, Orta Koridor'u desteklemek amacıyla 2024'ün başlarında 10 milyar avroluk (10,8 milyar ABD doları) yatırım yapacağını duyurdu. AB'nin bu yatırıma muhtemelen 18,5 milyar avro (20 milyar ABD doları) ekleyeceği açıklandı. Aktau ve Kuryk karayolları, demiryolları ve limanlarının Çin'den Avrupa'ya akıllı, güvenli ve hızlı ulaşım hizmeti sunabilmesini sağlamak için ikinci yatırım aşaması.
Orta Koridor Multimodal Türkiye'ye Hoş Geldin Diyor
2023 yılında TITR'nin üç omurga ülkesi olan Kazakistan, Azerbaycan ve Gürcistan, TITR için tek taşımacılık operatörü olan Orta Koridor Multimodal'ı kurma konusunda anlaştılar. 2023 yılı sonunda Astana Finansal Hizmetler Otoritesi'ne kayıtlı olan şirket, 2024 yılı sonunda resmi olarak faaliyete geçebilir.
Kazakistan’da bulunan TITR Genel Merkezi 2016 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. Orta Koridor Multimodal'ın 2024 sonu veya 2025 başında Türkiye'yi aralarına katacağını duyuranKzakistan Ulaştırma Bakan Yardımcısı Satzhan Ablaliyev, ‘’Bakü-Tiflis-Kars (BTK) demiryolu hattının kapasite artırımının Nisan ayında tamamlanacağı düşünüldüğünde, Türkiye'nin Orta Koridor Multimodal şirketinin işletmesine katılması mantıklıdır. Bu durum Orta Koridor için önemli çünkü Türkiye'ye/ Türkiye'den yük taşımacılığının artması, Avrupa ve Çin mallarının Türkiye üzerinden geçişi söz konusu’’ dedi.
Kazakistan'ın rolü
TITR'nin en büyük katılımcısı ve ana kargo üreticisi olan Çin, komşusu Kazakistan'ı kritik bir bağlantı olarak görüyor. Kazakistan, Çin kargo alımının çoğunu gerçekleştirecek. Ülkenin demiryolu şirketi Kazakistan Temir Zholy (KTZ), Kazakistan genelinde konteyner trenlerini işletmek ve sevk etmek için Çin'in Jiangsu Uluslararası Demiryolu Yük Ekspresi ile ortaklık kurdu.
KTZ basın servisinin bildirdiğine göre, Ocak 2024'te Çinli Yuxinou ve KTZ, Nanjing'den Azerbaycan'ın Abşeron'una ortak bir TITR hizmeti başlattı ve teslimat ortalama 18 günde gerçekleşti. Şubat ayından itibaren KTZ, 12-15 günlük hızlı teslimat penceresinden yararlanarak Çin'in Xian'ından Azerbaycan'ın Absheron istasyonuna ve Gürcistan'ın Poti/Tiflis'ine haftada üç konteyner treni seferi düzenledi.
Bu yıl KTZ, Kazak topraklarından 3.500 transit konteyner treninin (yaklaşık 350.000 konteyner) organize edilmesi ve sevk edilmesi için Xian, Jiangsu, Pekin, Zhengzhou ve Chongqing'deki lojistik merkezleriyle anlaşmalar yaptı.
Kazinform'a göre Ablaliyev, Mart 2024'te Çin ile Orta Koridor boyunca aylık 20 fitlik konteyner taşıyan 10 konteyner treninin taşınmasına yönelik bir anlaşma yaptığını duyurdu. Bu taşıma hacmi, Hazar'daki Aktau, Kazakistan ve Bakü limanlarının mevcut maksimum kapasitesini aşıyor.
Bu arada Kazinform'un haberine göre, Ağustos 2023 itibarıyla Kazak şirketi PTC Holding, Gürcistan'ın Poti limanında multimodal bir terminal olan Poti Transerminal'in inşaatına katılıyor. Liman, TITR'de önemli bir rol oynayacak ve 2024 yılında faaliyete geçecek. Liman, açılışın ardından yılda 80.000'den fazla yirmi fitlik konteyner elleçlemeyi planlıyor.
Hikaye ilk olarak Astana Times yazarının eklemeleriyle Kazinform'da yayınlandı.