NewsAZ yazarlarından Saken Mukan, Türk Devletler Teşkilatı (TDT - OTS) birleşiminin Türk Devletleri'nin dünyadaki küresel konumlarını daha da pekiştirmelerini sağladığını belirtti.
Saken Mukan, son yıllarda Azerbaycan, Orta Asya ülkeleri ve Türkiye'nin Türk Devletler Teşkilatı (TDT) kapsamında petrol dışı ticareti, yük taşımacılığını, tarım, telekomünikasyon, uzay, sanayi gibi alanları ve ortak yatırım projelerini geliştirdiğini belirtirken, 1 Haziran'da Almatı'da yapılan dış politika danışmanları toplantısının önemini sütunlarına taşıdı.
Saken Mukan'ın 'Türk Devletleri Teşkilatı' ve dünyadaki önemine dair yazısı şu şekilde devam ediyor:
"TDT üyesi ülkelerin temsilcileri arasındaki toplantıların yoğunlaşması aşağıdaki faktörlerden kaynaklanmaktadır:
İlk olarak, rotasyonel başkanlık, TDT'nin dış zorluklarla yüzleşmedeki rolü ve TDT'nin güncel gündem rolü açısından kuruluşun faaliyetlerine ilişkin "saatlerin senkronize edilmesine" ihtiyaç vardırBu sürecin önemli bir kısmı bölgenin kalkınmasına katkı sağlayacak ve Türk devletlerinin uluslararası sahnedeki konumlarını güçlendirecek stratejik planların koordine edilmesi ve uyumlaştırılmasını içermektedir. TDT, küresel siyasi ve ekonomik belirsizlik bağlamında özellikle önem taşıyan bölgenin istikrarının ve sürdürülebilir kalkınmasının sağlanmasında kilit bir rol oynamaktadır.
İkinci olarak toplantının ana odağı altyapı, yenilenebilir enerji kaynakları, tarım, turizm ve bilişim gibi çeşitli sektörlerdeki ortak projelerin desteklenmesiydi. Bu tür projelerin uygulanmasıyla yeni istihdam oluşturulması ve ekonominin çeşitlendirilmesi amaçlanıyor. TDT içindeki işbirliği, Kazakistan'ın sosyal açıdan önemli projelerin başlatılması için fon, hibe ve teknik yardım almasının yanı sıra TDT katılımcılarıyla ticari ve ekonomik etkileşimi güçlendirmesine olanak tanıyor. Bu ortak projeler, ileri deneyim ve teknolojilerin alışverişini kolaylaştırarak vatandaşların yaşam kalitesini iyileştiriyor ve üye ülkelerdeki yenilik düzeyini artırıyor.
Üçüncüsü, Türk devletlerinin başkentleri arasındaki büyük mesafeler ticaret cirosunu olumsuz etkiliyor. Ancak ortak bir dilin ve sınırların varlığı, ciddi bir GSYİH ve büyük bir nüfus birer avantajdır. Bu bağlamda TDT ülkelerinin ticari ve ekonomik potansiyelinin hayata geçirilmesi için uygun koşulların yaratılmasına katkı sağlayan Orta Koridor altyapı projesinden bahsetmekte fayda var. Proje, ticaret cirosunun artırılması, nakliye maliyetlerinin azaltılması, lojistik altyapının iyileştirilmesi ve sonuçta bölgedeki ekonomik entegrasyonun güçlendirilmesi açısından stratejik öneme sahiptir.
Dördüncüsü, kültürel ve insani işbirliği kapsamında, Avrasya'daki istikrarsızlık ve belirsizlik çağında halkların yakınlaşmasını simgeleyen, Kazakistan'da yapılacak olan Göçebe Oyunlarına özel önem verildi. Oyunlar sadece Türk halklarının zengin kültürel mirasını ve geleneklerini öne çıkarmakla kalmıyor, aynı zamanda kültürlerarası diyaloğu, karşılıklı anlayışı ve işbirliğini güçlendirecek bir platform görevi de görüyor. Bu tür etkinliklerin düzenlenmesi turizmin gelişmesine katkı sağlıyor, bölgeye olan uluslararası ilgiyi artırıyor ve ülkeler arasındaki kültürel bağları güçlendiriyor.
TDT ülkeleri, şu anda 42 milyar dolar olan toplam ticaret cirolarını artırma konusunda önemli bir potansiyele sahip. Bu, Bakü'deki Türk Devletleri Ekonomik Forumu'nda Türkiye'nin Azerbaycan Büyükelçisi Cahit Bağcı tarafından ifade edildi. TDT'nin üye ülkeler arasında ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesini kolaylaştırdığını vurguladı. Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan arasında önceki gün imzalanan enerji sistemlerinin entegrasyonuna yönelik işbirliğine ilişkin mutabakat anlaşması bölgenin stratejik önemini ortaya koyuyor.
TDT ülkeleri arasındaki toplam ticaret cirosu 2023'te 42,3 milyar dolara ulaştı; bu, bir önceki yıla göre %27,3 artış anlamına geliyor. Bu arada Türk ülkelerinin dünyayla toplam ticaret cirosu 1,3 trilyon dolar civarındaydı. TDT üyesi ülkeler arasındaki toplam ticaret cirosunun neredeyse dörtte birini, geçtiğimiz yıl hacmi yaklaşık 9 milyar dolar olan Azerbaycan oluşturuyor. Türk bölgesinin ticaret ve ekonomik potansiyeli etkileyici: TDT ülkelerinin toplam GSYH'si 1,5 trilyon doları aşıyor, nüfusu 160 milyonu aşıyor ve dinamik bir şekilde artıyor. Gençlerin çoğunlukta olması, nispeten ucuz ve vasıflı işgücünün mevcudiyeti ve uygun iş ve yatırım ortamı sayesinde Türk ülkeleri, üretim kümelenmelerinin yerelleştirilmesi açısından caziptir.
Bilgi ve iletişim sektöründe işbirliğine özel önem verilmektedir. Planlar arasında Hazar Denizi'ne optik kablo döşenmesi, veri merkezleri inşa edilmesi ve bölgesel bir dijital merkez oluşturulması yer alıyor. Türk ülkeleri aynı zamanda uzay araştırmalarında işbirliğini geliştiriyor ve iletişim uyduları ve optik alçak yörünge aparatlarının fırlatılmasına yönelik ortak projeler için umut veriyor.
Geçtiğimiz günlerde TDT ülkelerinin uzay ajansları başkanlarının bir toplantısında, Azerbaycan'ın uzay ajansı Azercosmos ile Türk uydu operatörü Türksat arasında, Azerspace-2 uydu kaynaklarının Afrika'da Türk ortaklar tarafından kullanılması ve Azerbaycan'ın erişimini sağlayan ticari bir sözleşme imzalandı. Türksat'ın yeni uydu teknolojilerine
Dolayısıyla TDT üyesi ülke temsilcileri arasındaki görüşmelerin yoğunlaştırılması ve ortak projelerin hayata geçirilmesi, bölgenin kalkınmasında, ticari ve ekonomik bağların güçlendirilmesinde, kültürel ve insani işbirliğinde kilit rol oynuyor. Türk Devletleri Teşkilatı Türk dünyasında istikrarı, kalkınmayı ve refahı teşvik eden önemli bir kurumdur."