Karadeniz Havzasında Sınır Ötesi İş birliği Programının 2021-2027 dönemi ilk proje teklif çağrısında oldukça başarılı sonuçlar alan Türkiye, ikinci çağrının başvuru istatistiklerinde Programa dahil sekiz ülke arasında her alanda açık ara birinci oldu.
Konuyla ilgili olarak Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, 52,4 milyon avro bütçeye sahip ikinci teklif çağrısı kapsamında, bütçe aralığı 250 bin avro ile 500 bin avro arasındaki projeler küçük ölçekli proje ve 500 bin avro ile 1 milyon 500 bin avro arasındaki projeler ise standart projeler olarak iki ayrı kategoride sınıflandırıldı. Küçük ölçekli projelerin en fazla 18 aya kadar, standart projelerin ise en fazla 30 aya kadar uygulanması öngörüldü.
Küçük ölçekli projeler kapsamında Programın daha yeşil ve düşük karbon tüketen bir Avrupa hedefi altında eko-sistem temelli yaklaşımları dikkate alarak iklim değişikliğine uyumun ve afet risklerinin önlenmesinin ve dayanıklılığının teşvik edilmesine ve ayrıca kentsel alanlar da dahil olmak üzere doğanın, biyolojik çeşitliliğinin ve yeşil altyapının korunmasına ve her türlü kirliliğin azaltılmasına yönelik projeler hazırlandı. Ayrıca yine aynı proje ölçeği kapsamında Avrupa için daha iyi bir iş birliği yönetişimi hedefi altında kamu kurumlarının kurumsal kapasitesinin artırılmasına, karşılıklı güven oluşturulmasına, sürdürülebilir demokrasinin geliştirilmesine ve sivil toplum aktörlerinin desteklenmesine yönelik projeler sunuldu. Standart proje sunan başvuru sahipleri ise daha yeşil ve düşük karbon tüketen bir Avrupa hedefinin yanı sıra daha rekabetçi ve akıllı bir Avrupa hedefi altında araştırma ve yenilik kapasitelerinin ve ileri teknolojilerin benimsenmesinin geliştirilmesini ve güçlendirilmesini konu edinen proje fikirleriyle çağrıya başvurdular.
Program koşulları dahilinde çağrı kapsamında ülkelerin Program alanına dahil olan bölgelerinde yer alan kurum ve kuruluşlarla proje ortaklığı geliştirilmesi beklendi. Buna göre, her iki kategorideki proje başvurularında program alanına dahil ülkelerden en az 1 AB üyesi ülke ve en az 1 AB üyesi olmayan ülke ortaklık geliştirdi. Küçük ölçekli projelerden en az 3 en fazla 4 kurum ve kuruluşun standart projelerde ise en az 4 en fazla 6 kurum ve kuruluşun ortaklık kurması istendi.
Bu kapsamda, çağrı başvuru istatistiklerine göre Programda yer alan Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Romanya, Ukrayna, Yunanistan ve Türkiye’den 156’sı standart, 102’si ise küçük ölçekli proje olmak üzere toplam 258 proje başvurusu yapıldı. Böylece çağrı kapsamında yapılan başvurularla programdan 240,3 milyon avro hibe talep edilirken bu tutarın yüzde 34,8’ine denk düşen 83,55 milyon avrosu Türkiye’deki kurum ve kuruluşların yer aldığı Türk ortaklı projelerden talep edildi.
Buna göre, Türkiye, başvuruların yüzde 77,5’ine tekabül eden 200 projeye ortak olarak hem çağrıda hem de Program tarihinde açık ara en fazla proje ortaklığı kuran ülke oldu. Türkiye aynı zamanda tüm öncelikler altında da en çok başvuruyu yaparak bu alanda da birinci oldu.
Çağrı kapsamında, 8 ülke içinde bin 96 kurum ve kuruluş arasında ortaklık kurulurken en fazla ortak kuruluş sayısına 286 ile yine Türkiye sahip oldu. Sunulan projelerin 146’sında ise projeyi sunan ve koordine eden ana ortak olan Türkiye’deki kurum ve kuruluşlar, bu alanda da diğer ülkelerdeki proje başvuru sahiplerinden açık ara önde oldu.
Türkiye, ayrıca tüm öncelikler altında da en çok proje ortaklığı kuran ülke oldu. Türkiye’den en çok ortaklık ve çağrının en çok ortaklığı “Daha yeşil ve düşük karbonlu bir Avrupa” önceliği altında, ikinci olarak “Avrupa için daha iyi bir iş birliği yönetişimi” altında ve üçüncü olarak da “Daha akıllı ve rekabetçi bir Avrupa” başlığı altında kuruldu.
Bu kapsamda Türkiye’den Program alanına dahil olan iller arasında en çok başvuru sırasıyla İstanbul, Trabzon ve Edirne’den yapılırken ortak kuruluş sayısında da bu sıralama değişmedi.
Değerlendirme sürecinin ardından sonuçların 2025 yılının başında açıklanması ve projelerin uygulama aşamasına geçmesi öngörülüyor.